วันอังคารที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2557

ดอนปู่ตา

เช้าของวันอันสดใส แสงแดดอ่อนๆ ปกคลุมพื้นหญ้าเขียวขจีโดยทั่ว หน้าอาคารเรือนไทยบ้านมัธยม
_ช่างเป็นเช้าที่สดชื่นเหลือเกินและสวยงามเสียเหลือเกินในความรู้สึกของครูคนหนึ่ง ในค่ำคืนนั้นก่อนบรรยากาศอันสดชื่นนี้จะปรากฏให้เห็นฝนได้ตกกระหน่ำตลอดทั้งคืน ทำให้ผมนอนฟังเสียงฝนด้วยความอิ่มเอมใจ มองเห็นถึงความชุ่มฉ่ำของพื้นดินกันต้นหญ้าโดยทั่วที่จะเกิดขึ้นในวันรุ่งขึ้น คิดถึงต้นไม่ใบหญ้าที่จะรายรำตัวเองกลางสายฝน
_ทุกๆ เช้าก่อนจะเริ่มเรียนวิชาแรกของแต่ละวัน เด็กๆ จะได้ทำกิจกรรมจิตศึกษาร่วมกับคุณครู เราจะใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกันราว 20 นาที
กิจกรรมจะดำเนินไปด้วยความเรียบงาย สงบ ครูจะคอยอำนวยกิจกรรมสอดแทรกแง่คิดและเสริมปัญญาภายในให้กับเด็กๆ ด้วยคำถาม จิตศึกษายังได้ช่วยบ่มเพาะตัวของครู ในทุกๆ วันที่กิจกรรมเสร็จครูเองก็ได้เตรียมสภาพจิตใจ(ปัญญาภายใน) ได้ใคร่ครวญตัวเองในภวังค์ของความคิดที่ใช้สติกำกับทุกๆ คำพูดที่จะสอนศิษย์ ใช้ความเมตตาต่อลูกศิษย์เป็นตัวกำหนดวุฒิภาวะของครู


:: : ::
ขณะที่ผมเรียนอยู่มัธยมตอนต้น ผมมีโอกาสได้เดินชมป่ากับคุณครู โรงเรียนของผมอยู่ที่ชนบทและรายรอบโรงเรียนฯ เต็มไปด้วยผืนป่าใหญ่เขียนขจี ป่านั้นเป็นแหล่งอาหารของคนในชุมชนอีกด้วย และที่สำคัญป่านั้นมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านเรียกขานกันว่าดอนปู่ตา
ผมได้ฟังเรื่องราวต่างๆ หลากหลายนิทานและตำนานพิลึกกึกกือที่เล่าถึงดอนปู่ตาแห่งนี้ได้ถูกถ่ายทอดจากปากของผู้เฒ่าสู่ลูกหลานหลายชั้นหลายชั่วอายุคน ชาวบ้านทุกคนจะละเว้นสัตว์ทุกตัวที่อาศัยอยู่บริเวณป่าแห่งนี้และต้นไม้ทุกต้นจะไม่เคยถูกตัดออกจากป่าเลย ผมเคยเข้าไปศาลปู่ตาดูครั้งหนึ่ง ผมมองลึกเข้าไปในทางเดินก่อนจะถึงศาลดอนปู่ตา ศาลเจ้าและซากเหลือของพวงมาลัยเครื่องบูชาตลอดจนริ้วรอยของผ้า ผ้าแพรเก่าใหม่หนาชั้นที่รัดรึงอยู่บริเวณโคนเสาเอกของศาลปู่ตา ดูประการหนึ่งดั่งกำแพงศักดิ์ที่คอยกั้นกางอาการลบหลู่ดูหมิ่นมิให้ย่างกรายเข้าไปถึง ไม่เคยมีใครสักคนถามว่าทำไมต้องมีสิ่งเหล่านี้ประดับอยู่รายรอบที่ศาลปู่ตา ไม่มีคำสอนใดๆ จากปากของผู้เฒ่าให้กระทำสิ่งประหนึ่งความชั่วร้ายนี้ มีก็เพียงแต่คำสอนให้เชื่อถือและปฏิบัติตามประการเดียวเท่านั้น – เป็นคำเล่าขาน และผมนึกได้จากคำสอนเมื่อสักราว 15 ปีก่อน
โอกาสที่ครูได้สอนเราในห้วงเวลาที่เหมาะเจาะและเต็มไปด้วยบรรยากาศที่เอื้ออำนวยในวันนั้น ผมเดินป่าได้สนุกมากและเพื่อนๆ ทุกคนรื่นรมย์ ผมโชคดีมากที่ได้เรียนกับคุณครูที่ท่านเป็นนักเล่าเรื่องตัวยง ดังกับนักเล่าการ์ตูนที่ทำให้เด็กๆ นั่งติดอยู่หน้าจอโทรทัศน์อย่างงอมแงม ทำเอาผมและเพื่อนๆ ถือปฏิบัติต่อคำสอนนั้นตราบจนทุกวันนี้ ก็ไม่เคยมีใครคิดจะไปค้นหาคำตอบจากดอนปู่ตาแห่งนั้น
ประสบการเดิมของผมกับดอนปู่ตาแห่งนี้ มีมากมายหลายเรื่องที่นำมาเล่าสอนลูกศิษย์ ทิ้งท้ายด้วยคำถามที่ครูป้อนให้

วันอังคารที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2557

เปิดวงวิจารย์กันและกัน..น้อมยินดีรับ..จะนำไปปรับปรุงตนเอง

  หนึ่งในกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการผู้เรียน เพื่อการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดียิ่งขึ้นไป

เช้าวันศุกร์ครูณีพาเด็กๆ ทำกิจกรรมตั้งวงพูดคุยสนทนาเกี่ยวกับเรื่องของเพื่อนๆ แต่ละคน ในห้องเรียนของเราที่อยู่ด้วยกันมากว่า 8 ปี

ประเด็นที่พูดกันในวง
  • "เราเห็นอะไรในตัวเพื่อนเราที่จะวิจารณ์ สิ่งที่เพื่อนคนนี้ทำได้ดีแล้ว สิ่งที่เห็นเพื่อนว่าอยากเสนอแนะให้ปรับปรุงในเรื่องใด / ทำไมถึงอยากให้ปรับปรุง?" และครูณีก็จพค่อยกระตุ้นด้วยคำถาม เพื่อให้ความอิ่มเอมในกิจกรรม สร้างความรื่นรมย์เพื่อให้บรรยากาศไม่ตึงเครียดจนเกินไป 
  • พอทุกคนได้วิจารย์เพื่อนคนนั้นเสร็จลง ครูก็จะย้อนถามเพื่อนคนที่ถูกวิจารย์ว่า "เรารู้สึกยังไง อยากที่จะชี้แจ้งอะไร? / เห็นต่างจากคำวิจารย์เพื่อนอย่างไร?"

     กิจกรรมสัมพันธ์นี้ จบลงในเวลาเกือบ 1 ชั่วโมง วันนั้นวิจารย์กันได้เพียง 4 คนเท่านั้น ทุกคนที่ถูกวิจ่ารย์ก็เห็นถึงเหตุผลที่เพื่อนๆ ชี้แจ้งว่าทำไมเขาถึงเป็นในสิ่งที่เพื่อนๆ อยากให้เขาปรับปรุง

ผมสังเกตเห็นหลายๆ คนได้เปิดใจที่จะพูดในสิ่งที่ตนเองอยากบอกกับเพื่อนหลายๆ คน ที่มีโอกาสโดยครูเป็นผู้เชื่อมเหตุการณ์

ทุกๆ สิ่งที่สะท้อนออกมาจากความรู้สึก ผมนั่งฟังดูแล้ว..
ทั้งผู้รับสาร > ผู้ส่งสาร : ต่างบอกกันออกมาด้วยความบริสุทธิ์ใจ ไม่ได้ใช้อารมณ์มาพูดใส่กัน เป็นเพียงสิ่งที่ตนเองอยากให้เพื่อนๆ พัฒนากันและกัน

วันอาทิตย์ที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557

อาหารไก่ของผม







ช่วงเที่ยงวันที่ 22 สิงหาคม 2557 ขณะที่ครูณีเดินกลับบ้าน.1 ก็เจอกับพี่ๆม.2 คือพี่ฟิวส์ พี่ฟลุ๊คและพี่กระถิน ทั้ง3คนกำลังวุ่นวายอยู่กับการเก็บผักที่อยู่ข้างบ้านม.1

ครูณี : พี่ๆทำอะไรกันคะ?

พี่ฟิวส์ : เก็บผักไปให้ไก่ครับ อาหารไก่ของพวกผมหมดแล้ว.

ครูณี : แล้วพี่ๆ เก็บผักอะไรกันค่ะ ?

พี่ฟลุ๊ค: ผักตำลึง และอ่อมแซ่บครับ น้าตู่บอกว่า ผักพวกนี้ไก่ก็กินเหมือนกัน

ครูณี : แล้วผักกระเฉดน้ำหล่ะคะ ได้ไปเก็บให้ไก่กินหรือเปล่า ?

พี่ฟิวส์ : ก็ยังเก็บอยู่ครับ แต่พวกผมก็หาเก็บผักเพิ่มเติมให้มันอีก สงสารไก่ครับครู.

ครูณี : (คิดในใจ) ครูก็สงสารพวกพี่เหมือนกัน แต่รู้สึกชื่นใจมากกว่าค่ะ

วันเสาร์ที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2557

เด็กหญิง..ตัวเล็กๆ...

วันนี้ผมสังเกตแต่เช้าแล้วว่าเห็นเด็กๆ นักเรียนคนหนึ่งตั้งใจเรียนมาก ขยัน รับผิดชอบ มีจิตอาสา มีความมุ่งมั่น อดทน
ดูๆ ก็ต่างจากทุกวันตลอดการเรียนรู้ 3 สัปดาห์ที่ผ่านมา - เขาคือ พี่เดียร์ 

และวันนี้พี่เดียร์รับอาสาเป็น monitor ช่วยคุณครูดูแลเพื่อนๆ ด้วยความตั้งใจ..

ผมมารู้ความลับนั้นตอนบ่ายๆ ช่วงที่ช่วยคุณครูเตรียมโปรเจคเตอร์ ผมถามพี่เดียร์ว่า "วันนี้..ทำไมดูตั้งใจเต็มที่เป็น monitor และไม่กลัวครูหรือเพื่อนๆ ว่าหรือครับ?"  พี่เดียบอกว่า "หนูตั้งใจมาจากบ้านแล้วค่ะ ว่าจะมาเป็นmonitor ดูแลเพื่อนๆ ช่วยคุณครูค่ะ.."

บางอย่างการกระทำ สือถึงพัฒนาการทางความคิดของเด็กๆ แต่ละคน แตกต่างกัน การที่เด็กคนหนึ่งงอกงามไปในทางที่ดี เห็นความมุ่งมั่นตั้งใจในหน้าที่ที่ได้รับมอบอย่างเต้มที่และบริสุทธิ์ใจ >> มันสื่อถึงการลดตัวตน เพื่อทำในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม อาจจะโดนต่อว่าในบางเรื่อง แต่หากเตรียมใจยอมรับมันมาดีพร้อมแล้ว ก็ย่อยจะได้รัับความสุขๆ จากทุกการกระทำที่เรามุ่งมั่น..

หลายคนแปลกที่จะแสวงหาความสุข
- ฉันต้องการความสุข 
- มีความสุขแล้ว ยังตอบโจทย์ชีวิตยังไม่ดีพอ ก็ต้องแสวงหาความสุขที่เพิ่มขึ้นอีกเรื่อยๆ..

การจัดการกับความสุข เป็นศาสตร์เชิงลึกยิ่ง ที่แต่ละคนจะค้นพบศาสตร์นั้นเร็วหรือช้า แตกต่างกันออกไป.

วันนี้เป็นส่วนเล็กๆ ของชีวิตลูกศิษย์คนนี้ ที่มีความตั้งใจจะทำสิ่งใดแล้วด้วยความเต็มที่และบริสุทธ์ใจ ไม่ว่าผลจะออกอย่างไร(ตำหนิจากผู้อื่น) เขาเต้มใจที่จะกล้าเปิดใจเข้าไปเรียนรู้กับความรับผิดชอบนั้นที่มันจะท้าทายเขาในตลอด 1 วัน
เมื่อสิ่งนั้นผ่านมาได้ด้วยความตั้งใจของเราแล้ว ความสุขจากรอบๆ ข้างจะโปรยปรายเข้ามาหาเราอย่างปลื้มปีติสุขยิ่งนัก ชื่นชมทุกๆ ความตั้งใจของศิษย์ทุกๆ คนครับ


วันพฤหัสบดีที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2557

เส้นทางสายครู


เส้นทางสายครู

                 ในชีวิตผมไม่เคยอยากเป็นครูเลย เพราะถ้าผมอยากเป็นครูผมก็คงเรียนสายครูแล้ว ผมคิดอย่างนั้น  แต่ผมเป็นคนที่รัก และศรัทธาในอาชีพครูมาก ซึ่งอาจจะเป็นเหตุให้ผมมาเป็นครูก็ได้ใครจะไปรู้ ความประทับใจเมื่อครั้งเป็นครูใหม่ๆที่ความรู้สึกนั้นยังชัดเจนในใจผมเสมอมา คือผมได้เจอครูที่ดี เห็นความตั้งใจของคุณครูโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนาที่ช่วยกันหว่านเมล็ดพันธุ์แห่งความดีงามให้กับเด็ก เห็นบรรยากาศการเรียนรู้ที่หลากหลาย เด็กๆเรียนรู้อย่างมีความสุข ชั้นแรกที่ผมได้มาอยู่คือ ป.5 เป็นห้องที่ท้าทายพอสมควรสำหรับครูใหม่อย่างผม เนื่องจากวัยนี้เป็นวัยที่กำลังเข้าสู่วัยรุ่นทำให้แต่ละคนมีความเป็นตัวเองสูงมาก  การเข้าถึงพวกเขาจึงเป็นเรื่องยากสำหรับครูใหม่อย่างผมก่อนอื่นผมจำชื่อพวกเขาให้ได้ทุกคนก่อน  ส่วนผู้ชายผมพยายามหาเรื่องที่ทุกคนสนใจร่วมกันเช่น กีฬา เพื่อทำให้ทุกคนมีปฏิสัมพันธ์ต่อเพื่อนและครู สำหรับลูกศิษย์รุ่นแรกทำให้ผมได้เรียนรู้อย่างมหาศาลไม่ว่าจะเป็นกระบวนการเรียนการสอน การเก็บเด็ก เทคนิคต่างๆท่าทีความเป็นครูและอื่นๆอีกมากมาย นอกจากนี้เรายังมีครูรุ่นพี่ที่คอยให้คำแนะนำทุกอย่างซึ่งเป็นเรื่องที่ดีมากสำหรับผม มีกิจกรรมมากมายที่เกิดขึ้นผมของยกกิจกรรมหนึ่งที่พึ่งผ่านไปไม่นานมาเล่าให้ฟัง นั่นก็คือ กิจกรรมเดินทางไกล
                กิจกรรมเดินทางไกลเป็นกิจกรรมที่ท้าทายเด็ก  ครู และผู้ปกครองมากสิ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือผู้ปกครองมีส่วนร่วมกับลูกๆ เด็กๆทุกคนตื่นเต้นเมื่อรู้ว่าจะได้เดินทางไกล อยากรู้ว่าระยะทางที่ตนเองเดิน และไปเส้นทางไหน เห็นความตั้งใจของพี่ม.3ที่ช่วยกันวางแผนออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้แต่ละฐานการเรียนรู้ได้แบ่งหน้าที่อย่างชัดเจน ผมได้อยู่กับฐานทักษะชีวิตกลุ่มไหนที่มาฐานนี้จะต้องหาอาหารเพื่อนำกลับไปเป็นอาหารเย็น ทุกกลุ่มที่มาต่างก็สนุกสนานสังเกตพี่ม.3 ทุกคนดูแลน้องๆในกลุ่มตัวเองเป็นอย่างดี   ทุกคนในกลุ่มต่างช่วยกันหาปู ปลา หอย ในเวลาที่จำกัดซึ่งทุกกลุ่มก็สามารถผ่านฐานทักษะชีวิตไปได้ด้วยอาหารเต็มไม้เต็มมือกลับไป หลังจากที่แต่ละกลุ่มกลับมาถึงโรงเรียนก็เก็บอุปกรณ์ แบ่งหน้าที่กัน เช่น ทำอาหาร เตรียมเครื่องเทศ  หาฟืนก่อไฟ ผมและครูคนอื่นก็ยืนดูห่างๆ

ในฐานนี้พี่ๆจะมีบทบาทมากที่สุด  เป็นผู้นำน้องๆในการหาเสบียงอาหาร  น้องเชื่อฟังพี่และได้เห็นมุมอีกมุมหนึ่งระหว่างพี่กับน้องที่มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน การช่วยเหลือซึ่งกันและกันในทีม มีการวางแผนภายในกลุ่มทำให้ภารกิจสำเร็จด้วยดี

วันอังคารที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2557

เกม 24 และ 180 IQ

ก่อนเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ทุกๆ ชั่วโมงประมาณ 5-10 นาที ผมจะมีโจทย์ให้เด็กๆ แต่ละคนได้คิดก่อนเตรียมความพร้อมที่จะเรียนในเนื้อหานั้นๆ 

เช่น
*วิธีการเล่นเกม 24  : ผมจะกำหนดตัวเลขมาให้ 4 ตัว ให้เด็กๆ ใช้  บวก (+)  ลบ (−)  คูณ (×)  หาร (÷)  มาดำเนินการเพื่อที่จะหาคำตอบ โดยเลข 1 ตัว ใช้ได้เพียง 1 ใช้ได้เพียง 1 ครั้งเท่านั้น

2  8  7  4  

9  6  3  1

5  8  5  3

พอครูตั้งโจทย์ให้เสร็จแล้ว โจทย์ทุกข้อจะมีคำตอบ คือ 24  
เด็กๆ ทุกคนชอบกิจกรรมนี้มาก ทุกคนต่างมีสิทธิ์ได้ตอบ โดยการยกมือ คนที่ยกมือคนแรกจะได้อธิบายก่อน ครูก็จะช่วยจัดระบบข้อมูลให้เด็กๆ พร้อมกับค่อยตั้งคำถามกระตุ้นการคิดอย่างสม่ำเสมอ "ใครมีวิธีคิดที่แตกต่างจากนี้บ้างครัับ"
เด็กๆ ที่คิดเลขเร็ว คิดเลขได้ช้า ต่างก็มีสิทธิ์ในการอธิบายเท่ากัน
 หลายคนต่างกระตุ้นตัวเอง ผลักตัวเองขึ้นมาเรียนรู้คณิตศาสตร์ เพื่อที่จะหาวิธีคิดจากคำตอบ ทุกๆ คนได้จดจ่ออยู่กับการคิดนั้นจริงๆ 

** วิธีการเล่นเกม 180 IQ : จะเพิ่มเครื่องหมาย ยกกำลัง กับ รากที่ 2 เข้ามาเพิ่มในการคิดตัวเลขที่มีค่าเยอะๆ  เกมนี้จพท้าทายกว่าเกม 24 มากขึ้นครับ  กติกาเช่นเดียวกับเกม 24

3  9  5  6  2  =  57

5  6  9  3  6  =  31

7  2  6  4  1  =  53

มันเป็นเรื่องที่ผมยังไม่ได้สอน คือ รากที่ 2 แต่เด็กๆสนใจ เพราะพวกเขาจะได้นำมันมาใช้ในการหาคำตอบได้สะดวกขึ้น เด็กๆ ก็เลยเข้าใจเรื่องรากที่ 2 ไปโดยปริยาย และทบทวนเลขยกกำลังกันจนมองเห็นภาพชัดเจน

ทุกครั้งที่ตั้งโจทย์เสร็จ ผมสังเกตุเห็นการใคร่ครวญกับโจทย์แตกต่างกันออกไป..
บางคนใช้วิธีเขียนโจทย์ลงในสมุดทดคด แล้วคิดๆ ก่อนจะยกมือตอบครู / อธิบายวิธีคิดให้ครูและเพื่อนๆ รับฟัง
บางคนใช้วิธีจ่องมองตัวเลขทั้ง 5 ตัว แล้วคิดในใจ เพื่อให้ได้คำตอบ - วิธีการนี้จะเป็นอีกขั้นหนึ่งที่คนเข้าใจพื้นฐานการคิดมาแล้วระดับหนึ่ง มองเห็นภาพตัวเลขความสัมพันธ์ ก่อนโยงเข้าสู่ค่าของคำตอบที่ใกล้เคียง แล้วจึงขมวดให้ได้คำตอบที่ตรงค่านั้น 
  หลายๆ กิจกรรมทุกๆ โจทย์ถึงจะเป็นคนเดิมซ้ำๆ ที่ตอบ หรือเพื่อนๆ คนอื่นได้แชร์วิธีคิด : เพื่อนๆ ทุกคนได้ฝึกการสังเกตุ การตรวจสอบคำตอบของผู้อื่น กระบวนการจัดระบบข้อมูล และการรับฟัง

เด็กๆ มีความสามารถในการคิดทางคณิตศาสตร์ ทุกครั้งที่เด็กๆ มาส่งงานผมจะให้ทุกคนอธิบายสิ่งที่ทำมา หากยังไม่เข้าใจต้องไปเรียนรู้โจทย์ที่ทำมาส่งใหม่ ฝึกการเตรียมความพร้อมก่อนมาส่งงาน เช็คตัวเองให้ดีๆ ว่าเข้าใจเรื่องนั้นมากน้อยเพียงไร จะแก้ปัญหาในความไม่รู้เรื่องนั้นอย่างไร

สิ่งที่สะท้อนเห็นได้ชัดก่อนมาส่งงาน เพื่อนที่ส่งผ่านแล้วจะค่อนแนะนำเพื่อน(Peer Assist) ที่ยังไม่เข้าใจ ช่วยเช็คงานเพื่อก่อนจะนำมาส่งครูทุกๆ ครั้ง

วันจันทร์ที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2557

กว่าจะมาเป็นภาพยนตร์เรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝัน

การเรียนวิชาภาษาไทยนักเรียนจะได้เรียนรู้โดยผ่านวรรณกรรมที่หลากหลายและในภาคเรียนที่ ๒ นี้ พี่ ม.๑ ได้เรียนรู้ผ่านวรรณกรรมเรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝัน ( The Alchemist) ซึ่งจะแบ่งเนื้อเรื่องออกเป็น ๒ ภาค เมื่อนักเรียนอ่านเรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝันจบภาคที่ ๑ ครูได้ให้นักเรียนสร้างความเข้าใจ สรุปองค์
ความรู้ผ่านการคิดสร้างสรรค์ชิ้นงานในรูปแบบของการแสดงละคร โดยแบ่งนักเรียนออกเป็น ๒ กลุ่ม และให้แต่ละกลุ่มคิดและออกแบบการแสดงขึ้นเอง ซึ่งทั้ง ๒ กลุ่มได้นำเสนอรูปแบบการแสดงละครโดยใช้คนแสดงเองทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นตัวละครที่เป็นบุคคล แกะ หรือต้นไม้ ซึ่งขณะที่นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนองานครูก็จะอัดคลิปการแสดงของแต่ละกลุ่มไว้  จากนั้นครูเปิดคลิปการแสดงของแต่ละกลุ่มให้นักเรียนดูร่วมกัน โดยให้นักเรียนวิจารณ์การแสดงของตนเองร่วมกับเพื่อนๆอีกครั้ง ทั้งสิ่งที่สามารถทำได้ดีแล้วและสิ่งใดที่ควรพัฒนาปรับปรุง ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้คือ นักแสดงบางคนแสดงได้สมบทบาทดีมาก สนุกเป็นธรรมชาติ แต่บางคนยังขาดความมั่นใจในการพูด ลืมบทบ้าง อุปกรณ์ เครื่องแต่งกายไม่พร้อม สถานที่ไม่สมจริง ทำให้การแสดงไม่ค่อยราบรื่น รวมทั้งมีเสียงลมที่พัดแรงมากลบเสียงพูดของนักแสดง

เมื่อนักเรียนอ่านเรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝันจบภาค ๒ ครูได้ให้นักเรียนสร้างความเข้าใจ สรุปองค์ความรู้ผ่านการคิดสร้างสรรค์ชิ้นงานในรูปแบบของการแสดงละครอีกครั้ง โดยให้นักเรียนร่วมกันคิดว่าจะ จากปัญหาที่พบในการแสดงละครภาคแรกนั้น แล้วภาคที่ ๒ นี้นักเรียนจะนำเสนออย่างไร

จากนั้นให้นักเรียนระดมความคิด และแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบการแสดงเรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝันร่วมกัน ซึ่งได้ผลสรุปดังนี้คือ นักเรียนทั้ง ๑๙ คนจะร่วมกันสร้างสรรค์งานชิ้นนี้ โดยจะใช้การตัดต่อภาพเพื่อความสมจริงของตัวละครและสถานที่ในเรื่อง จัดห้องถ่ายทำโดยเฉพาะเพื่อป้องกันเสียงสอดแทรกเข้ามาของลมและเสียงต่างๆที่อาจรบกวนการแสดงได้ และจะไม่แสดงแค่ภาคที่ ๒ เท่านั้นแต่จะนำเสนอเรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝันใหม่ทั้ง ๒ ภาค เพื่อที่จะได้เข้าใจเรื่องราวความเป็นมาทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนจบ

เมื่อนักเรียนนำเสนอวิธีการทำงานกับครูเรียบร้อยแล้ว ก็ดำเนินงานโดยเริ่มจากการแบ่งบทบาทหน้าที่การทำงานของแต่ละคน ตั้งแต่คัดเลือกนักแสดง ผู้กำกับ คนเขียนบท ฝ่ายจัดหาอุปกรณ์ประกอบฉากและเครื่องแต่งกาย ฝ่ายออกแบบและตัดต่อคอมพิวเตอร์ คนแต่งเพลง อัดเสียง ฯลฯ จากนั้นลงมือถ่ายทำการแสดง

แต่ในระหว่างการทำงานกลุ่มใหญ่ก็จะพบปัญหาความไม่เข้าใจกัน ทะเลาะกันบ้าง ทำให้การทำงานหยุดชะงักหลายครั้ง แต่ทุกครั้งจะใช้วิธีมานั่งพูดคุยกันถึงปัญหาที่เกิดขึ้น สาเหตุ และหาแนวทางแก้ไข สร้างข้อตกลงการทำงานร่วมกัน ในแรกเริ่มของการหากเกิดปัญหาการทำงานทุกครั้ง นักเรียนจะแจ้งให้ครูทราบรวมทั้งช่วยให้คำแนะนำและแก้ปัญหา แต่ระยะหลังเมื่อเกิดปัญหาการทำงานนักเรียนจะพูดคุยกันเองมากขึ้น รู้จักจัดการปัญหาด้วย
ตนเองได้มากขึ้น ครูเป็นแค่ผู้สังเกตการณ์อยู่ห่างๆ รับรู้ความเป็นไป และให้อิสระในการทำงานของนักเรียน

   จากการสร้างสรรค์ภาพยนตร์เรื่องขุมทรัพย์ที่ปลายฝันในครั้งนี้ นอกจากนักเรียนจะได้เห็นคุณค่าของวรรณกรรม ได้ฝึกทักษะทางภาษา ฟัง พูด อ่าน เขียนแล้ว นักเรียนยังได้ทักษะการเรียนรู้ รู้จักการเรียนรู้การทำงานร่วมกัน ผ่านการลงมือทำ แลกเปลี่ยน และ ตรวจสอบ เพื่อนำมาปรับใช้ได้ รวมทั้งยังเกิดทักษะการคิดสร้างสรรค์ การจัดการ การทำงานเป็นทีม การคิดแก้ปัญหาและทักษะ ICT ด้วยค่ัะ

ค่ายทักษะชีวิต

        กิจกรรมเข้าค่ายเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนระดับชั้นมัธยมฯ โดยปกติแล้วคุณครูจะเป็นผู้ที่เตรียมจัดกิจกรรมต่างๆให้ แต่ปีนี้พิเศษตรงที่ พี่ ม.3 อาสามาเป็นผู้จัดเตรียมกิจกรรมให้น้อง ซึ่งพี่ๆ ทุกคนแสดงออกถึงความตั้งใจในการทำงาน มีการวางแผนและคุยงานกัน เพื่อปรับเปลี่ยนและปรับปรุงกิจกรรมต่างๆ เพื่อที่ต้องการให้น้องๆ ได้เรียนรู้และมีความสุข สนุกกับค่ายในครั้งนี้เช่นกัน

      เริ่มต้นตั้งแต่ การแบ่งกลุ่มน้อง พี่ๆ ก็จะคิดว่าใครควรอยู่กับใคร เพื่อนคนไหนที่สนิทกันให้แยกออกจากกัน เพื่อที่จะเรียนรู้คนอื่นมากขึ้น น้องคนนี้มีทักษะทำมาหากิน ควรอยู่กลุ่มนี้ เพื่อช่วยน้องคนนี้ น้องคนนี้อยู่กับน้องคนนั้นไม่ได้พูดเยอะ เดี๋ยวชวนกันเล่นไม่สนใจกิจกรรม แค่เห็นพี่ๆ คุยกันแค่นี้ก็รู้สึกว่า พี่ม.3 รู้จักคิดวิเคราะห์ลักษณะของน้องๆแต่ละคน รวมทั้งวางแผนการทำงานของตนเองและน้องๆด้วย

     กิจกรรมประจำฐาน พี่ๆม.3 แบ่งกลุ่มรับผิดชอบจัดกิจกรรมประจำฐานซึ่งมีอยู่ 5 ฐานและช่วยกันกำหนดเป้าหมายด้วยว่ากิจกรรมที่ทำมีเป้าหมายอะไร อุปกรณ์ที่ใช้มีอะไรบ้าง ใครจะเป็นคนรับผิดชอบจัดเตรียมมาและพากันออกเดินสำรวจเส้นทางกันเอง วาดแผนที่เองเลยนะคะ


ตัวอย่าง
ฐานทักษะชีวิต
เป้าหมาย
: เพื่อให้น้องๆรู้จักการทำมาหากิน ฝึกความอดทน การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
กิจกรรม ให้น้องๆ หาอาหาร ( หอย ปู ปลา )จากสระน้ำ

ฐานสามัคคี
เป้าหมาย : เพื่อให้น้องๆรู้จักสามัคคี ยอมรับฟังความคิดเห็นของกันและกัน เชื่อใจ รู้จักเป็นผู้นำและผู้ตาม

กิจกรรมให้น้องๆใช้ผ้าปิดตา แต่ให้คนหนึ่งเปิดตาได้ พูดเตือนและนำทางเดินจับเชือกไปตามเส้นทางที่กำหนด
อีกช่วงที่ประทับใจในความคิดของพี่ๆ ม.3 ช่วงแรกที่พี่แบ่งกลุ่มให้ก็จะมีแต่น้องๆม.1-2 แต่พอพี่ผู้ชายดูรายชื่อน้องๆ แล้ว กลับพูดว่า น่าจะให้พี่ผู้ชายไปอยู่ด้วยกลุ่มละ 1 คนนะ เพื่อช่วยดูแลความปลอดภัยให้น้อง และก็มีพี่ๆผู้ชายที่ยกมืออาสาเดินทางไกลไปกับน้องๆ 5 คน คือ พี่โจ๊กเกอร์ พี่เบส พี่ลาร์ค พี่เก่ง และพี่แทน


ตลอดการเดินทางคุณครูก็สังเกตเห็นว่าพี่จะคอยดูแลน้องๆเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะช่วยถือของให้ คอยพูดกระตุ้นให้กำลังใจขณะที่น้องๆกำลังร่วมทำกิจกรรม

ช่วงกิจกรรมกลางคืนพี่ๆม.3 ไม่ได้อยู่ค้างคืนกับน้องๆนะคะ แต่เสียงสะท้อนที่ได้ยินจากน้องๆกลับมาคือ รู้สึกประทับใจพี่ๆ ทุกคน รู้สึกศรัทธาในตัวพี่ และพี่ก็เจ๋งมากเลย 

วันอาทิตย์ที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2557

เขา ? พัฒนาได้

 ก่อนหน้านี้ ฉันได้รู้จักเด็กผู้หญิงคนหนึ่ง เพื่อนๆของเขาและคุณครูที่นี้เรียกเขาว่า พี่มายด์ ซึ่งตอนนั้นเธอกำลังเรียนอยู่ชั้น ป.5  ฉันเองไม่ได้มีโอกาสสอนเขาหรอก เพราะว่าตัวเองเป็นครูประจำชั้นอยู่ที่มัธยม  ได้แต่ข่าววีรกรรมอันแสบซ่า และความเอาแต่ใจ ที่คุณครูประจำชั้น และคุณแม่ของเขาเล่าให้ฟัง   พูดถึงวีรกรรมของเขา คุณครูเส็ง ซึ่งเป็นครูประจำชั้นของเขาก็เคยเล่าให้ฟังว่าวันนี้ตัวเองรู้สึกแย่มากกับเหตุการณ์นี้ ดิฉันก็เลยได้ถามว่าเรื่องราวมันเป็นยังไง  คุณครูเส็งได้เล่าให้ฟังถึงเหตุการณ์ ช่วงตอนบ่ายวันหนึ่งที่ตัวเองพาเด็กๆ ป.5 ไปเล่นวอลเลย์บอลอยู่ที่สนาม ก็เล่นกันตามปรกติ พอดีครูเส็ง เสริ์ฟ ลูกวอลเลย์บอลไปถูกพี่มายด์  น่าจะโดนบริเวณหน้าเข้า เขาก็โวยวายเสียงดัง  ตัวเองเลยได้เข้าไปดู แล้วก็กล่าวขอโทษเขา แต่ประโยคที่ตอบกลับมาจากเขาคือ แล้วมันหายไหมล่ะตอนนั้นมันอาจคงเป็นเพราะเขาโมโหมาก อันนี้ครูเส็งบอกว่าก็เข้าใจ เพราะเข้าเป็นเด็ก  แต่ว่าหลังจากวันนั้นมายด์ก็ไม่ค่อยพูดกับครุเส็งอีกเลยซึ่งยายกับแม่ของเขาก็มาเล่าให้ฟังอยู่ตลอดว่าเขา เป็นคนเอาแต่ใจตัวเองมาก  ชอบโวยวายเสียงดังไม่ว่าจะคุยกับใคร ซึ่งทำให้แม่และยายบอกว่ากังวลเรื่องนี้มากๆ  ซึ่งหลังจากเรื่องราวที่คุณครูเส็งเล่าให้ฟังเกี่ยวกับพฤติกรรมของพี่มายด์  ฉันเองก็จะได้ยินและได้เห็นวีรกรรมอื่นๆของเธออีกหลายเรื่อง แต่ก็ตามประสาเด็กที่ต้องใช้เวลาในการปรับตัว  และตอนนี้ พี่มายด์ก็ได้เรียนจบ ป.6 ละเลือกที่จะเรียนต่อ ม.1 ที่นี้ ซึ่ง Quarter นี้ฉันได้ขออนุญาต พี่ณี ซึ่งเป็นคุณครูพี่เลี้ยงและเป็นหัวหน้าช่วงชั้นมัธยม  ที่ค่อยให้คำแนะนำและคำปรึกษากับพวกเราที่เป็นคุณครูน้องๆทุกคนมาโดยตลอด  ว่าฉันต้องการเป็นลองเป็นครูประจำชั้น ม.1 เพราะอยากทดลองพัฒนาตัวเองในด้าน การจัดการห้องเรียนและการจัดการเรียนการสอน ด้วยตัวเองเพิ่มมากขึ้น ซึ่งก่อนหน้านี้ จะมีพี่ๆคุณครูช่วยอยู่ เนื่องจากประสบการณ์ของฉันยังน้อยนิด และก็ได้รับอนุญาตให้ไปทำหน้าที่  ช่วงแรกที่เริ่มเปิดเทอม ฉันเองตื่นเต้นมาก แม้จะทำงานเป็นครูมาแล้วกว่า 2 ปีแต่ก็ยังรู้สึกประหม่า อยู่ เพราะต้องคิดหาวิธีการสร้างการเรียนรู้ใหม่ ให้เข้ากับพี่ๆ ม.1 ที่เข้ามา และต้องค้นหาวิธีการเพื่อใช้ปรับพฤติกรรมของพวกเขา ให้เป็นผู้ใหญ่มากขึ้น  จากการประเมินการเรียนการสอนและพฤติกรรมของทุกๆคนในสัปดาห์สิ่งที่ต้องปรับปรุงอย่างมากคือ  ระเบียบวินัย  เนื่องจากพวกเขา ติดเล่น  เดินบ้านเสียงดัง เพราะเป็นอาคารไม้  คุยตลอดเวลา  และที่สำคัญคือ พวกเขาทำความสะอาดห้องเรียนไม่เป็นเลย  (บอกได้คำเดียวว่า สัปดาห์แรก ฉันพูดเก่งขึ้นเป็นกองเลย) 
                และวันนี้เป็น สัปดาห์ที่สองของการเรียนรู้ ซึ่งวันหยุดที่ผ่านมา ฉันได้แต่ครุ่นคิดว่า จะจัดการกับเรื่องที่เกิดขึ้นอย่างไร  ซึ่งการเรียนรู้ที่จะจัดการของตัวฉันกับพี่ม.1 ก็เริ่มต้นขึ้นในเช้าวันจันทร์ ในช่วงโมงแรกของเช้านี้ คือจิตศึกษา  ฉันได้เริ่มบทสนทนากับพวกเข้า เกี่ยวกับว่า แต่ละคนเปลี่ยนแปลงไปยังไงบ้างหลังจากเรียนผ่านไป 1 สัปดาห์  ทุกๆคนได้ร่วมแสดงความคิดเห็น ทั้งในมุมที่ทำได้ดีแล้ว และที่ต้องปรับปรุง  และส่วนใหญ่บอกว่า  ตัวเองต้องรับผิดชอบมากขึ้น  เล่นให้น้อยลง  ซึ่งคำตอบนี้ก็เป็นนิมิตหมายอันดี ที่ทำให้ฉันรู้ว่า เขาทุกคน จะถูกพัฒนาได้ด้วยวิถีใดบ้าง  ในช่วงโมงจิตศึกษา ฉันได้เล่าถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับพี่ มัธยม ห้องอื่นๆ  และเป้าหมายของเราที่จะต้องไปให้ถึง   รวมถึงได้พูดสร้างแรงบันดาลใจให้กับพวกเขาทุกๆคนที่ต้องการพัฒนาตัวเอง    ตลอดทั้งวันของวันนั้น การเรียนการสอนก็เป็นไปโดยปรกติ  แต่พวกเขาทุกๆคน ดูตื่นเต้นกับทุกๆเรื่องที่ได้ทำ เพราะมันเป็นสิ่งใหม่สำหรับเขา  ซึ่งก็พลอยทำให้ฉันมีแรงบันดาลใจที่จะคิดงานใหม่ๆอีกมากมายเพื่อพัฒนาพวกเขา  และในเย็นวันนั้นหลังจากสิ้นสุดการเรียนการสอน  ก็ถึงชั่วโมงของการทำความสะอาดบริเวณต่างๆของห้องเรียน  ซึ่งเรียกว่าเป็นปัญหามากๆ สำหรับพี่ ม.1 รุ่นนี้   เพราะเขาไม่สามารถวางหน้าที่และบทบาทของตัวเองได้ว่าจะต้องทำอะไร  ฉันเองก็เลยได้เรียกรวมและร่วมพูดคุยเกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นและให้พวกเขาเสนอแนะวิธีการร่วมกัน เพื่อจัดการปัญหานี้สิ่งที่เกิดขึ้นคือ พี่ๆ ม.1 แบ่งหน้าที่กันว่าใครจะทำหน้าที่อะไร ซึ่งจากการพูดคุยทุกคนรู้ว่าตัวเองต้องจัดการตรงไหน  รวมถึงตัวฉันด้วย ซึ่งถือคติ ตัวอย่างที่ดีมีค่ากว่าคำสอน”  ดังนั้นก็เลยเริ่มต้นด้วยพาพวกเขาทำ  ความสะอาดมุมต่างๆ ทุกๆที่ ๆเราได้ใช้ประโยชน์ พร้อมทั้งบอกกับพวกเขาว่า ไม่ใช่เราเท่านั้นที่จะได้ประโยชน์จากที่นี้  เพราะน้องรุ่นหลังๆก็ต้องมาร่วมใช้เช่นกัน  พี่ๆที่เคยมาร่วมใช้ที่นี้  ทุกคนล้วนใส่ใจและเห็นคุณค่าของอาคารหลังนี้ เพราะฉนั้นพี่ลองคิดดูว่าตัวเองต้องทำอะไรเวลาผ่านไปประมาณ 20 นาที ทุกอย่างก็เรียบร้อย  ฉันได้เรียกพวกเขาทุกคน มาร่วมกันอีกครั้ง  และตั้งคำถามกับเขาว่า  “พี่ๆ ช่วยคุณครูสังเกตหน่อยซิ ว่าตอนนี้ห้องเราเป็นยังไง?”  บรรยากาศห้องช่วงเวลานั้นเงียบมาก สายตาทุกคู่ของพี่ๆม.1 กำลังมองดูรอบๆบริเวณห้องของตัวเอง  แล้วก็ได้ยินเสียงพี่มายด์พูดขึ้นว่า  สะอาด แล้วก็เป็นระเบียบมากค่ะครู  หนูชอบ”     พี่ม.1ทุกคนแสดงอาการเห็นด้วยกับสิ่งที่พี่มายด์พูด ฉันเลยได้บอกกับเขาไปว่า ถ้าพี่ๆชอบ วันนี้ก็จดจำไว้นะ ว่าสิ่งของอะไรวางอยู่ตรงไหน  แม้จะเป็นสิ่งเล็กๆน้อยๆก็ตาม  เช่น พัดลมเคยวางเก็บไว้ที่มุมไหน ก็วางเก็บให้เป็นที่ เวลาเราจะเอามาใช้งานจะได้ง่ายขึ้น  ทุกๆคนพยักหน้ารับรู้ในสิ่งที่ฉันพูด  แต่สำหรับตัวของฉันเองก็ยังหวั่นๆอยู่ว่าเขาจะเข้าใจเพียงไร  
                และการเปลี่ยนแปลงก็เกิดขึ้น  .......ในเช้าวันต่อมา ในขณะที่ฉันกำลังเดินมาที่บ้าน  ม.1 ตามปรกติ  สิ่งแรกที่สัมผัสได้คือพี่ๆ ม.1 ทุกๆคน อยู่บริเวณรอบๆบ้าน   เสียงทักทายสวัสดีเกิดขึ้นตามปรกติ แต่เสียงนั้นมาพร้อมกับภาพที่ฉันเห็นคือ พี่ม.1 ทุกๆคนกำลังขะมักเขม้น ในการทำความสะอาดในมุมของตัวเอง  โดยที่ไม่มีใครโอดครวญ ต่อสิ่งที่ตัวเองทำ ซึ่งสร้างความประทับใจให้กับฉันเองอยู่ไม่น้อย   และสิ่งที่เกิดขึ้นอยู่นี้  ไม่ได้เกิดเพียงวันนี้วันเดียว  มันทำให้ฉันได้เห็นภาพนี้ทุกๆวัน ตลอดการได้รับหน้าที่เป็นครูประจับชั้นของพวกเขาทุกคน

เด็กชายแขนขวา

พี่เหน่งเป็นนักเรียนที่มีแขนเพียงข้างเดียว เนื่องจากเกิดอุบัติเหตุช่วงเรียนระดับประถมฯ
ขับรถมอเตอร์ไซต์กับตา

ตอนเรียนระดับประถม เป็นนักเรียนที่กล้าแสดงออก มีความสามารถในการร้องเพลง

        การมีน้ำใจ - การเปลี่ยนแปลงตัวเองในด้านที่งอกงาม
หลายเรื่องที่คุณครูคุยกันถึงเรื่อง ความมีจิตอาสาของพี่เหน่งที่ทำหน้าที่ของตนเองเสร็จ แล้วยังมีน้ำใจช่วยเหลือเพื่อนๆ บ่อยครั้ง
เพื่อนๆ และคุณครูไม่เคยมองว่าพี่เหน่งจะทำเรื่องนี้ไม่ได้ เรื่องนั้นไม่ได้เลยสักเรื่อง ทุกคนล้วนมีคุณค่า.. 
และหลายๆ เรื่องที่พี่เหน่องทำเป็นชิ้นงานสำเร็จออกมาแล้ว คนที่มีอวัยวะครบ 32 ยังไม่สามารถทำได้เลยครับ

  ช่วงที่เรียนวิชาPBL เกี่ยวกับการปลูกข้าว 4 เมล็ด ให้ได้ 2000 เมล็ด ในครั้งนี้.. 
เด็กๆ ทุกคนมีท่อที่ใช้ปลูกข้าวของทุกคน การขนดินขุดดินมาเติมในท่อนั้น ค่อนข้างจะลำบากมากๆ 
แต่พี่เหน่งทำด้วยตนเองทุกกิจกรรม  ขนดิน ผสมปุ๋ยเอง อาสาไปเอาเศษหญ้า ช่วยเติมน้ำในท่อ ฟาง มาแบ่งปันเพื่อนๆ และครู

ช่วงเวลาตลอด 2 สัปดาห์..สิ่งที่สะท้อนให้เห็น

  เวลาที่เพื่อนๆ ผู้ชายไปขนดิน พี่เหน่งมีความอดทนมุ่งมั่นเต็มที่กับกิจกรรมที่ครูพาไปทำ เช่น การขนดิน เขนรถไส เทดิน  ชึ่งมีระยะทางประมาณ 200-500 เมตร ที่ต้องเขนรถไสไปเอาดินมาลงท่อ แสงแดดก็ร้อนมากๆ  และพี่เหน่งกับเพื่อนๆ ผู้ชายกลับมากันเหนื่อยๆ ก็ยังช่วยอาสาผสมดินให้เพื่อนๆ กับครู เช่นทุกๆ ครั้ง  นักเรียนผู้หญิงทั้ง 9 คนก็ช่วยกันหาข้อมูลมาแบ่งปันผู้ชาย เตรีบมท่อให้ ทำความสะอาดบริเวณโดยรอบของบริเวณปลูกรอกัน

ระหว่างทางการเรียนรู้ PBL ทุกๆ ชั่วโมง...
"ผมเห็นการทำงานของลูกศิษย์ที่ทุ่มเทแรงกายแรงใจทำภาระงานที่ได้รับมาอย่างเต็มที่สุดความสามารถของแต่ละคน โดยที่ไม่ย่อท้อ และกล้าที่จะเผชิญกับปัญหานั้นๆ ที่พบระหว่างการเรียนรู้ .. ซึ่งจะนำมาสู่ทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนทุกคน แต่ละคนปัญไม่มีซ่ำกันเลย เพราะปลูกคนละท่อ คนละสูตร.. >>มันสะท้อนให้เห็นถึงพัฒนา ความงอกงามในของของเขาเหล่านั้น "

พี่เหน่งยังมีความสามารถในการเล่นกีฬา อยู่ในระดับดีมาก ชอบเล่น ฟุตบอล 


ทุกๆ สิ่งสะท้อนถึงความงอกงามของลูกศิษย์ คือ กำลังใจที่มอบให้ครู..

ครูประจำชั้น ม.1